De prijs van koffie
Na aardolie is koffie de meest verhandelde grondstof. Dit maakt koffie tot een interessant product om in te beleggen. De basisprijs van koffie wordt bepaald op de handelsbeurzen van Londen (LIFFE: London International Financial Futures and Options Exchange), onderdeel van de New York Stock Exchange Euronext en op de New York Intercontinental Commodity Exchange (ICE). Op de LIFFE worden de Robusta bonen verhandeld en op de ICE de Arabica bonen. De koffiebonen Coffea Arabica en Coffea Canephora (synoniem Coffea Robusta) verschillen van elkaar in smaak en cafeïnegehalte. Arabicabonen, die voornamelijk uit Latijns-Amerika komen, zijn milder van smaak en bevatten zo’n 70 % minder cafeïne dan de pittige robustabonen (voornamelijke uit Afrika en Azië). Wereldwijd drinkt 70 % van de consumenten Arabica bonen en 30 % Robusta. In de praktijk worden beide boonsoorten vaak gemengd en vervolgens verkocht als aparte mengsels.
De vraag naar koffie neemt elk jaar toe met gemiddeld 2 %. In Afrika kwamen er het afgelopen jaar 3% koffiedrinkers bij en in Azië waren dat er zelfs bijna 6% ten opzichte van vorig jaar. Dit zijn miljoenen nieuwe koffie consumenten per jaar. Mislukte oogsten en stakingen beïnvloeden de aanbodzijde. Koffiebonen hebben veel regen en warmte nodig om goed te kunnen groeien. Ontbreekt het hieraan in belangrijke koffieproducerende landen dan stijgt de prijs. Ook zien we in de markt vaak een strijd tussen de boeren en de koffiebranders, waardoor er stakingen kunnen optreden. Boeren ondervinden bij een stijgende vraag of dreigende misoogsten soms weinig impulsen om meer te gaan produceren vanwege een starre houding van de branders. Mede hierdoor is de koffieprijs erg fluctuerend (zie grafiek).
Beleggen in in koffie
Omdat er in koffie veelvuldig wordt gespeculeerd door zowel kleine als grote beleggers is het niet altijd precies te verklaren waarom een koffienotering nu precies stijgt of daalt. Een belangrijke factor die de prijs van koffie bepaalt is de zogenaamde differential: een premie die wordt betaald bovenop de basisprijs. Koffiebonen worden geproduceerd door omstreeks 25 miljoen boeren, verspreid over ongeveer 80 landen, die allemaal rondom de evenaar zijn gelegen. Worden koffiebonen uit een bepaald land erg populair dan zal de differential voor dat land stijgen. Daarnaast speelt de wisselkoers van het Britse pond of de Amerikaanse dollar met lokale valuta een belangrijke rol in de prijsbepaling. Met name de koers van de Braziliaanse Real ten opzichte van de dollar is van belang omdat Brazilië bijna 40% van de totale hoeveelheid koffiebonen produceert.
Een andere factor in de uiteindelijke koffieprijs is de keuze voor wel of geen duurzaam gecertificeerde koffie. In het geval van bijvoorbeeld koffie met het keurmerk Fairtrade, ontvangen de coöperaties een extra premie die in overleg met de deelnemende boeren kunnen worden geïnvesteerd in bijvoorbeeld in technische ondersteuning en logistiek. Inmiddels zijn er wereldwijd 1210 boerencoöperaties aangesloten bij Fairtrade. Tot slot is uiteraard de kwaliteit en de gradatie (aantal defecten) van de koffiebonen van belang. De kwaliteit van de bonen is, net als bij wijn, afhankelijk van de streek waar ze vandaan komen. In zijn algemeenheid geldt dat hoe hoger de bonen groeien, hoe beter en duurder ze worden. Het handelen in koffie gebeurt in de regel door middel van futures. waarbij een fluctuatie van 1 cent maar liefst $ 375 per contract vertegenwoordigt. Ook het kopen van ETF’s (trackers) is een mogelijkheid.
